Tijdens mijn onderzoek naar de Scheldeforten Lillo en Liefkenshoek stuitte ik op het fort St. Martijn op Hoogerwerf, kortweg ook wel aangeduid als het fort Hoogerwerf. Deze vesting werd door de Spanjaarden in nauwe samenhang met de fortificatie van het nabijgelegen dorp Zandvliet in 1627 gebouwd, door eenheden van het Staatse leger in de zomer van 1632 veroverd en als gevolg van de stormvloed van 26 januari 1682 ontmanteld. Het fort lag op een strategisch gezien belangrijke plaats in de verbinding tussen de Schelde en de Rijn. Vanuit het fort kon de scheepvaart vanuit en naar Antwerpen zowel in militair als in economisch opzicht worden gecontroleerd en beheerst. Voor de Spanjaarden was de vesting een belangrijk bruggenhoofd voor operaties richting Zeeland en West-Brabant. Nadat het fort in Staatse handen was gekomen vervulde het voor de Republiek der Verenigde Nederlanden zowel een buffer- als een waakhondfunctie in de zuidwestelijke delta, vooral in de periode 1632-1648.

Begin 2011 publiceerde ik over de geschiedenis van dit fort een boek dat evenals mijn boeken over de forten Lillo en Liefkenshoek is uitgegeven door het Algemeen Rijksarchief van België te Brussel.
Het boek valt uiteen in vier delen:

  • Deel 1 (het “Compendium”); hierin wordt de geschiedenis van het fort thematisch geordend beschreven.
  • Deel 2 (het “Calendarium”); dit bevat een chronologisch overzicht van gebeurtenissen en ontwikkelingen op of betreffende het fort.
  • Deel 3 (het “Repertorium”); dit bevat biografische bijzonderheden over personen die bij het fort betrokken waren.
  • Deel 4 (het “Addendum”); hierin worden enkele bijlagen opgenomen.

Het boek kon tot stand komen dank zij de zeer gewaardeerde steun van de Stichting Menno van Coehoorn en van de gemeente Reimerswaal.

De bibliografische gegevens zijn de volgende:

Titel : Fort Sint Martijn op Hoogerwerf
Jaar van uitgave : 2011
Auteur : J.M.G. Leune
Uitgever : Brussel, Algemeen Rijksarchief
Reeks : Studia nr. 126
Bestelnummer : 4943
Annotatie : Met personen- en geografische index en afbeeldingen (in zwartwit en kleur)
Omvang : 654 blz.
NUR : 685, 689, 756 en 904
ISBN : 978 90 5746 305 1

De digitale versie van het boek is als volgt:

Boek fort St. Martijn op Hoogerwerf

NB: deze versie bevat enkele correcties van en aanvullingen op de oorspronkelijke boekversie.